Sáng 15/8/2023, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Bộ Tư pháp. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà  tham gia trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về những nội dung liên quan.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà tham gia trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn

Tham gia trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội liên quan đến nguồn nhân lực trong lĩnh vực tư pháp, đặc biệt đội ngũ pháp chế viên và giám định viên. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà khẳng định, tình trạng này đúng như đại biểu nêu, đó là lực lượng mỏng, bất cập về cơ chế, chính sách, tổ chức bộ máy. Bộ Nội vụ và Bộ Tư pháp đã làm việc và tìm ra các nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng này.

Trong đó, có 02 nguyên nhân chính: Thứ nhất, đó là vướng mắc do thực hiện chủ trương của Đảng về sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế nên các tổ chức pháp chế ở các địa phương phải sắp xếp lại theo tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW và theo Nghị định số 107/2020/NĐ-CP. Vì vậy, Phòng Pháp chế ở Sở Tư pháp giảm đầu mối. Nguyên nhân thứ hai, là trong thực tiễn đây là lĩnh vực khó, phức tạp, nhạy cảm, nguồn lực bổ sung, tuyển dụng lực lượng tham gia trực tiếp cho lĩnh vực này không thuận lợi vì chính sách khó khăn, yêu cầu về chuyên môn nghiệp vụ sâu. 

Vì vậy, Bộ Nội vụ đề xuất một số giải pháp:

Thứ nhất, Bộ Nội vụ và Bộ Tư pháp xây dựng đề án phát triển nguồn nhân lực trên lĩnh vực tư pháp nói chung, trong đó có đội ngũ pháp chế viên và giám định viên cho giai đoạn 2023 - 2030. Trong đó, rất chú ý đến công tác tuyển dụng, sử dụng, cơ chế chính sách có liên quan; đồng thời chú ý đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, yêu cầu nhiệm vụ để đội ngũ này đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thứ hai, trên cơ sở Nghị định số 106/2020/NĐ-CP và Nghị định số 62/2020/NĐ-CP, hiện nay Bộ Nội vụ và Bộ Tư pháp đang hoàn tất thông tư hướng dẫn về vị trí việc làm và khung năng lực để mô tả vị trí việc làm đối với pháp chế viên cũng như giám định viên để xác định rõ vị trí việc làm của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan Chính phủ cũng như của 63 tỉnh, thành phố để có cơ sở xác định biên chế về lực lượng này. 

Thứ ba, Bộ Nội vụ và Bộ Tư pháp cũng băn khoăn về chính sách đối với lực lượng pháp chế viên và giám định viên, bởi chính sách hiện hành không còn phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Tuy nhiên, nếu sửa đổi bây giờ sẽ khó vì liên quan đến lộ trình và các chính sách cải cách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII. Vì vậy, Bộ Nội vụ và Bộ Tư pháp thống nhất khi thực hiện lộ trình cải cách chính sách tiền lương sẽ đưa cơ chế chính sách đặc thù đối với đội ngũ pháp chế viên và giám định viên cho phù hợp với tính chất của nghề nghiệp này.

Về phân cấp, phân quyền, Bộ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định đây là nhiệm vụ quan trọng, là nguồn lực, động lực lớn cho sự phát triển của đất nước. Tuy nhiên, việc thực hiện đang còn khó khăn và vướng mắc liên quan đến hệ thống thể chế cần tiếp tục điều chỉnh, bổ sung. Vì vậy, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ-CP "về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước", trong đó sửa đổi, bổ sung và xây dựng mới 32 luật; đồng thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới 35 nghị định, 25 thông tư. Đến nay, đã hoàn thành 21 luật có liên quan đến phân cấp, phân quyền và sửa đổi, bổ sung 19 nghị định. Theo chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ Nội vụ đang xây dựng kế hoạch, báo cáo Quốc hội đề xuất sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Khi sửa được hai luật cơ bản và quan trọng này, cùng với các luật khác sẽ thúc đẩy được phân cấp, phân quyền. 

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng đề nghị các địa phương căn cứ vào Nghị quyết số 04/NQ-CP của Chính phủ và những luật đã được Quốc hội ban hành trong thời gian vừa qua, mạnh dạn thực hiện phân cấp, phân quyền.

Đối với chất vấn của đại biểu Quốc hội về tình trạng cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, vấn đề này đã được trả lời rất kỹ và Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng đã nêu. Hy vọng, với các giải pháp này sẽ công phá tình trạng cán bộ né tránh trách nhiệm, không dám làm, không dám chịu trách nhiệm. Bộ Nội vụ đang hoàn thiện dự thảo về vấn đề này trình Chính phủ ban hành (dự kiến trong tháng 8/2023)./.

Văn Nguyễn

Nguồn: tcnn.vn